Varis Nedir?
Varis, toplardamarların bir hastalığıdır. Toplardamar kapakçığında oluşan bir yetmezliğin sonucudur. Toplardamar kirli kanın kalbe götürülmesinden sorumludur. Varis olgularında kalbe geri götürülmesi gereken bu kan geriye doğru kaçar ve olduğu yerde göllenir. Nihayetinde damarda basınç artışı olur, damarlarda genişleme ve kıvrılmalar ortaya çıkar. Sıklıkla bacaklarda olur. Dışarıdan bakıldığında deri altında mavi renkte, genişlemiş ve kıvrımlar yapmış bir damar ağı olarak görünür. Daha çok kadınlarda izlenir. Yaşla birlikte artar. Görünüm olarak kişileri rahatsız eder. Ancak görünümün de ötesinde kişiye ağrı verebilir. Toplardamarda bir pıhtı oluşabilir ve kan akışı sekteye uğrayabilir. Bu durumda bacaklarda şişme, ağrı ve kızarıklık olabilir.
Varis Neden Olur?
Varis oluşumunda birçok farklı neden belirtilebilir. Bunlar nelerdir?
- Kadınlarda daha çok görülür.
- Gebelik ve doğum kontrol hapları birer etkendir.
- Şişman olmak
- Uzun süre ayakta kalmayı gerektiren işler yapmak
- Hormon tedavisi görmek
- Dar giysiler giymek
- Sürekli kabız olmak
- Yaşlılık
- Kalıtsal nedenler
Varisin Belirtileri Nelerdir?
Varis görüntü olarak kendini kolaylıkla belli eder. Kişinin genellikle bacaklarında mavi mor renkte genişlemiş bir damar ağı görülür. Varis belirtileri şöyledir:
- Mavi mor renkte genişlemiş, kıvrımlı damar ağı (genellikle bacaklarda olur)
- İlgili bölgede ağrı, ağırlık hissi, şişlik, uyuşukluk ve kaşınma
Varisin Çeşitleri Nelerdir?
4 farklı tipi vardır: kılcal damar varisleri, retiküler varisler, büyük toplardamar varisleri ve derindeki büyük damarların varisleri.
- Kılcal damar varisleri: Bilindiği gibi vücudumuzda üç tip damar vardır: atardamarlar, toplardamarlar ve kılcal damarlar. Bu varis de kılcal damarlardaki çatlamalar sonucu oluşur. Kişinin bacağında örümcek ağına benzeyen, kırmızı renkte bir görüntü söz konusu olur. Yüzeysel yerleşimlidirler. Elle hissetmek mümkün değildir. Gebe olan veya hormon ilacı kullanan kadınlarda daha sık görülür.
- Retiküler varisler: Mavimsi bir renkte, kabarık görünümlü varislerdir. Daha çok diz arkası ve ayak bileği çevresinde görülür.
- Büyük toplardamar varisleri: Varis tipleri arasında en ciddi belirtilere sahip olanıdır. Bacaktaki büyük toplardamarın yetmezliği sonucu oluşur. Yeşilimsi bir renkte, ciltte oldukça kabarık görünümlü varislerdir. Geniş kıvrımlı olurlar.
- Derindeki büyük damarların varisleri: Vücut dışından görülmezler. Derin yerleşimli olurlar. Bacakta ödem ve dolaşım bozukluğuna yol açabilirler.
Varis Tedavisi
Varis, tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Varislerin geçmesi için birçok kişinin de ilk uyguladığı yöntem varis çoraplarıdır. Varis çorapları şişliği engelleyebilse de varisi tedavi etmez ve kişinin sürekli bu sıkı çorapları giymesi gerekir. Bu nedenle varisi kalıcı olarak tedavi edecek uygulamaları değerlendirmek gerekir. Girişimsel olarak uygulanan skleroterapi (iğne tedavisi) ve endovenöz girişimler (lazer tedavisi ) ile birlikte cerrahi de bir tedavi seçeneğidir. Getirdiği birçok avantaj nedeniyle varis tedavisinde günümüzde en sık girişimsel yaklaşımlar tercih edilmektedir.
Skleroterapi (İğne Tedavisi)
İğne tedavisi olarak da bilinir. Çok ince bir iğneyle damar içine girilerek varislere sklerozan adı verilen maddenin enjekte edilmesini içerir. Bu madde ile genişlemiş varis damar duvarlarının birbirine yapışması sağlanır. Varisli damardan artık kan geçmeyeceği gibi vücut dışından görülen bu damar ağları kaybolmaya başlar. Yaklaşık 4 hafta içinde de varisler kaybolur. Varis damarları fonksiyonu olmayan damarlardır. Bu nedenle bu damarları birbirine yapıştırmanın da sağlık açısından herhangi bir riski bulunmamaktadır. En sık örümcek ağı şeklindeki damara uygulanır. Sklerozan köpük haline getirilerek de hastaya uygulanabilir.
Endovenöz Girişimler
Lazer ya da radyofrekans ablasyon tedavisi olarak da adlandırılan yöntemdir. İşlem, ultrason eşliğinde damardan katater ile vücut içine girilerek yapılır. Vücutta herhangi bir kesi yapılmaz. İlgili damar yüksek ısı altında yakılır ve kapatılır. İşlem, skleroterapinin aksine her bir varise değil varisleri oluşturan büyük damara yönelik uygulanır. İşlem genellikle 30 ila 40 dakika arasında tamamlanır. Oldukça güvenilir ve başarı oranı yüksek bir tedavidir. Tedavinin sonuçları 1 ay içinde kendini gösterir. Hastanın varislerinin kaybolmaya başladığı izlenir.
Cerrahi
Günümüzde varis tedavisinde cerrahi seçenek bazı sınırlı olgular için geçerlidir. İşlem genel anestezi altında ve ameliyathanede yapılır. Kasık ve/veya ayak bileğinde bir kesi açarak varise neden olmuş yüzeyel toplardamarın vücut dışına çıkarılmasını içerir.