Damar Tıkanıklığının Girişimsel Tedavisi

Kalpten çıkarak tüm vücudumuza dağılan ve organlarımızı besleyen atardamarlarda tıkanıklık olabilir. Bu durum damar tıkanıklığı olarak değerlendirilir. Damarlarda kireçlenme ya da pıhtı atması nedeniyle damar tıkanıklığı ortaya çıkabilir. Damar tıkanıklığı vücudun herhangi bir bölgesinde olabilmekle birlikte en sık kalp, beyin, boyun ve bacak damarlarında olur. Tıkanıklık durumunda bu bölgelere giden akış sekteye uğrar. Kişide bir dizi farklı semptom görülür. Sigara, diyabet, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol damar tıkanıklığına yol açan en önemli nedenlerdir. Damar tıkanıklığı genellikle 50 yaş sonrası görülen bir durumdur. Tıkanan damarın anjiyo veya ameliyat ile açılması gerekir. Birçok damar tıkanıklığının girişimsel tedavisi mümkündür.

Damar Tıkanıklığının Nedenleri

• Damarlarda kireçlenme (ateroskleoroz) tıkanmanın en önemli nedenid Hastaların neredeyse yüzde 95’ini oluşturur. Damarlarda kireçlenmenin en önemli nedenleri ise şöyledir: diyabet, sigara, stres, obezite, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, aile öyküsü ve ileri yaş.
• Kalpten pıhtı atması sonucu damarlarda tıkanma olabilir.
• Genç hastalarda görülen damar tıkanıklığının en önemli nedeni Buerger hastalığıdır.

Damar Tıkanıklığı Kimlerde Görülür?

Toplumun her kesiminden kişide damar tıkanıklığı olabilir. Bazı risk gruplarında ise tıkanıklık daha çok görülür. Bunlar kimlerdir?

• 50 yaş üzeri (yaşla birlikte risk de artar) kişiler
• Diyabeti (şeker hastalığı) olanlar
• Sigara içenler
• Kandan bakılan kolesterol veya trigliserid değerleri yüksek hastalar
• Hemodiyalize giren hastalar
• Hipertansiyon hastaları

Damar Tıkanıklığının Belirtileri

Tıkanıklık hangi damardaysa semptomlar da ona göre şekillenir. Örneğin hastanın kalp damarında bir daralma varsa nefes darlığı, çarpıntı ve göğüs ağrısı gibi belirtiler izlenirken bacak damarlarında bir daralma söz konusuysa bacaklarda ağrı, renk değişikliği, hissizlik, kıllarda dökülme gibi daha farklı semptomlar ortaya çıkar.

Damar Tıkanıklıkları

Vücudumuzdaki atardamarlar koroner (kalp) ve periferik (kalp dışı) olarak iki gruba ayrılabilir.

Kalp Damar Tıkanıklığı

Kalbi besleyen koroner damarlarda oluşan tıkanmalardır. En önemli belirtisi eforla ortaya çıkan göğüs ağrısıdır. Ağrıyla birlikte hastaya göğüste baskı ve aşırı yorgunluk hissi gelir.  Kalp damarı tıkanıklığı hastada kalp krizi ve kalp yetmezliğine neden olabilir. Girişimsel olarak görüntüleme eşliğinde yapılan stent tedavisi ya da bypass ameliyatı ile bu tıkalı damarların tedavi edilmesi gerekir.

Karotis Arter (Şah Damarı) Tıkanıklığı

Boynumuzun iki tarafında bulunan damardır. Beyne kan götürme görevini üstlenir. Karotis arter tıkanabilir ya da pıhtı atması olabilir. Bu durumda beyne yeterince kan gitmez, beyin damarları kansız kalır. Felç (inme) tablosu ortaya çıkabilir. Öncesinde ise gözlerde kararma, yüzde uyuşma, kol ve bacaklarda güç kaybı, konuşma bozukluğu gibi farklı semptomlar izlenir. Zaman kaybetmeden darlığın açılması gerekir. Anjiyo eşliğinde ilgili damara ulaşarak stentleme işlemi yapılarak tıkanıklık giderilebilir.

Bacak Damar Tıkanıklığı

Periferik (kalp dışı) damar hastalıkları arasında en sık bacak damarlarında tıkanıklık ve daralma olur. Efor ile oluşan ve dinlenme ile geçen ağrı, ayaklarda renk değişikliği, hissizlik, üşüme hissi gibi belirtilerle kendini gösterir. İlk aşamada ilaç tedavisi değerlendirilebilir. Tıkanıklık giderilemezse balon ve stent yardımıyla girişimsel olarak darlık açılabilir, kan akışı yeniden sağlanabilir.

Kol Damar Tıkanıklığı

Damarlarda kireçlenme nedeniyle kol atardamarında daralma veya tıkanıklık olabilir.  Hastalığın en önemli belirtileri kolda ağrı ve basit hareketler sonucunda dahi kolun çabucak yorulmasıdır. Tedavide altın standart girişimsel olarak anjiyo ile kol damarına ulaşarak stent yardımıyla tıkanıklığın giderilmesidir.

Böbrek Damar Tıkanıklığı

Böbrek damarlarında oluşan daralmalardır. Renal arter stenozu olarak isimlendirilir. Daralma böbrek fonksiyonlarını tehdit edebilir. Kanda bakılan üre ve kreatinin değerlerini yükseltebilir. Tedavide altın standart girişimsel olarak böbrek damarına ulaşarak stent yardımıyla darlığın giderilmesidir.

Bağırsak Damar Tıkanıklığı

Bağırsakları besleyen iki tane damar vardır (süperior ve inferior mezenterik arter). Biri ince diğeri daha kalın bağırsağı besleme görevini üstlenir. Kalpten atan bir pıhtı ile veya kireçlenme nedeniyle bağırsakları besleyen damarlar tıkanabilir. En önemli semptomu yemekten sonra görülen karın ağrısıdır. İlk aşamada ilaç tedavisi değerlendirilebilir. Hastaya fayda sağlanamazsa girişimsel olarak kasıktan ince bir kataterle ilgili damara ulaşılır ve tıkanıklık giderilir.